Herdenking oorlogsslachtoffers Willemskwartier
Volgens organisator Ferry BLüm is het meer dan de zoveelste herdenking rondom de bevrijding van Nijmegen: 'Hier bij De Muur herdenken we niet alleen de omgekomen militairen, maar vooral de burgerslachtoffers uit de wijk. De Muur is niet alleen een plek om te herdenken, maar vooral om te ontmoeten: nabestaanden, familieleden, buurtgenoten. Het is vooral een plek om de vrijheid te genieten.'
De wijk Willemskwartier heeft het in de Tweede Wereldoorlog zwaar te verduren gehad. Al voor de Duitse inval bewaakten Nederlandse militairen de spoorviaducten over de Graafseweg en de Sint Annastraat. Zij moesten de bruggen opblazen om de opmars van Duitsers proberen af te slaan. Overigens zonder het gewenste resultaat.
De meeste slachtoffers in de wijk vielen na operatie Market Garden van september 1944 tot en met maart 1945, de zogenaamde frontstadperiode. Vanuit de Ooijpolder, het Reichswald en de Betuwe lag Nijmegen onder een spervuur van Duitse granaataanvallen. Het waren geen militairen maar vooral gewone mensen die daardoor totaal onverwacht het leven lieten. Alleen al in het Willemskwartier kostte de oorlog zo'n 80 mensen het leven. Het exacte aantal slachtoffers is tot op heden niet vastgesteld.
Tijdens de herdenking zorgt het damestrio `Afternoon Delight` met vrolijke deuntjes uit de veertiger jaren zoals `We'll meet again, In the mood en Lili Marleen` voor een luchtige aaneenrijging van de meer serieuze momenten.
Die zijn er wel. Zo leest Janne Allard een brief van haar oma voor: 'Lieve Janne, ik kan wegens Corona niet op je verjaardag zijn, ik heb zoiets zelf meegemaakt in de oorlog.' Het vervolg is een relaas van oorlogsherinneringen van een jong meisje: hongerwinter, schoolsluitinging, bommen en dode vriendjes en vriendinnetjes. 'Ik hoop je op je volgende verjaardag volgend jaar weer te zie, als alles weer normaal is.' Leerlingen van groep 7/8 van basisschool Het Kleurrijk interpreteren met zelfgemaakte gedichten hun ideeën over oorlog en vrijheid.
Burgemeester Bruls staat stil bij de gevolgen voor de overlevenden van de oorlog: 'Net zoals de granaatsplinters en groeven die op De Muur nog altijd zichtbaar zijn, heeft die periode ook diepe groeven nagelaten op de ziel van de mensen die erbij waren. Wat doet het met een mens? Pas later vragen de overlevenden zich af wat er met hun dierbaren is gebeurd en hoe het allemaal had kunnen zijn. Dan volgt en lange tijd van verdringen en zwijgen en pas daarna begint men er over te vertellen. En die persoonlijke verhalen zijn zo hartstikke belangrijk, omdat alle ellende voor iedereen zo heel dichtbij was. Die verhalen moeten we koesteren. De generatie die de oorlog heeft meegemaakt wordt immers steeds kleiner. Die persoonlijke verhalen houden de herinnering levendig.'
Zo'n persoonlijk verhaal houdt Wil Elbers. Wil is niet te stuiten en vertelt - op verzoek - alleen het verhaal over het bevrijdingsjaar. Geen bommen, geen luchtalarm, maar kattenkwaad, voetballen op straat en de boeken van Arendsoog en Witte Veder. Hij vertelt zijn belevenissen ook op scholen, want 'dan maak je het persoonlijk en gaat de oorlog voor de kinderen pas echt leven'.
Tot slot volgt de uitnodiging van Bart Janssen om in de Maerlantstraat gedenkplaatjes te leggen op het trottoir voor de huizen vijf omgekomen wijkbewoners. 'We`ll meet again en under the rainbow' maakte het heel bijzonder.
Dit bericht delen:
Advertenties
