[Column] LS Je maintiendrai, ik zal handhaven
Je maintiendrai is de wapenspreuk die prijkt onder het Wapen van het Koninkrijk der Nederlanden. U weet wel, die trotse leeuw met zwaard en pijlen in zijn klauwen, die je als brave burger vooral tegenkomt op de blauwe enveloppen van de belastingdienst.
De spreuk is eigenlijk de wapenspreuk van het huis Oranje-Nassau, die Willem van Oranje met het prinsdom Orange in Frankrijk erfde van zijn oom René van Chalon. In 1815 maakte koning Willem I er onze nationale wapenspreuk van.
Voor René van Chalon was de boodschap `Je maintaindrai, ik zal handhaven` hartstikke simpel: blijf met je poten van mij, mijn familie en mijn bezittingen af anders krijg je een ongenadig pak rammel. Om het voor alle Franse kapers op de kust buitengewoon duidelijk te maken werd de wapenspreuk niet in het chique Latijn, gebruikelijk in adellijke kringen, maar in de volkstaal het Frans opgeschreven. Alle soldaten van onze landmacht hebben de wapenspreuk en de leeuw nog steeds op de mouw van hun uniform staan. De vijand is gewaarschuwd!
Het begrip handhaven is in de loop van de tijd wel iets ruimer geworden dan het eigen territorium verdedigen tegen vijanden van buitenaf. Nu betekent handhaving: zorgen dat iets blijft zoals het is, de orde handhaven, iets in stand houden, zelfs je eigen positie. Om chaos en anarchie te voorkomen, wordt de burger beschermd door wetten en regels, waarin staat wat je vooral allemaal niet mag doen. Als je de fout in gaat mag de overheid je straffen. Je krijgt een bekeuring, geldboete of taakstraf. Als je het al te bont maakt ga je naar de gevangenis.
En dat vergt heel wat controle van iedereen en alles. Toezicht heet dat dan. Toezicht om het inmiddels ondoorzichtelijke oerwoud aan wetten en regeltjes te kunnen handhaven. Er is inmiddels een hele controle-industrie ontstaan van politieagenten, boa's, controleurs, inspecteurs, examinatoren, beveiligingsbureaus, omgevingsdiensten, Voedsel- en Warenautoriteit, arbeidsinspectie, Autoriteit Financiële Markten, AIVD en MIVD. Niet te vergeten de 200.000 schoolmeesters en -juffen en ook nog anderhalf miljoen zorg- en welzijnswerkers die naast hun hoofdtaak urenlang bezig zijn om hun 'klanten' en collega's te controleren en dat allemaal schriftelijk vast te leggen.
Big Brother is watching you! Allang, en het wordt steeds erger.
Er zijn inmiddels zoveel regeltjes en wetten en uitzonderingen op die regeltjes en wetten, dat geen mens er meer een touw aan kan vastknopen, zelfs goedwillende handhavers niet.
Handhaving in Nederland schiet aan alle kanten te kort. Je maintiendrai, ik zal handhaven, is vandaag de dag een lachertje. Door een rammelende wetgeving is het volstrekt onduidelijk wie wat moet handhaven. Je hoort dan van alle kanten geklaag dat er niet genoeg handhavers zijn.
Die zullen er nooit genoeg zijn als de overheid wetgeving maakt die er vanuit gaat dat alle mensen kwaaie bedoelingen hebben of misschien zouden kunnen krijgen. Is dat geen ingebakken wantrouwen naar iedereen?
Jazeker, criminaliteit en overlast moeten bestreden worden, maar het overgrote deel van onze bevolking bestaat gelukkig nog steeds niet uit horken en hufters. Wanneer komt het vertrouwen in al die fatsoenlijke burgers terug?
Politici, onze wettenmakers, krijgen het vertrouwen van de kiezers, maar die krijgen er slechts achterdocht voor terug. Politici denken trouwens bij handhaven meestal alleen aan zichzelf, aan hun eigen baantje.
Het is schandalig als de overheid zich zelf niet aan de wetten of regels of houdt en die willekeurig toepast. Zie Groningen, zie de toeslagenaffaire. Dan verdwijnt het vertrouwen in de overheid als sneeuw voor de zon.
Het leidt tot heel wat ergernis als wetten als overbodig en zelfs totaal onzinnig worden ervaren. Mensen ervaren dat als inbreuk op hun persoonlijke vrijheid, als pure overheidsbetutteling. Waarom zou je je nog aan de regels houden als burgers merken dat een verbod niet of nauwelijks gehandhaafd wordt? Denk bijvoorbeeld aan het vuurwerkverbod of het blowverbod op de Amsterdamse Walletjes.
In Nijmegen willen GroenLinks, de SP, D66 en de Partij voor de Dieren een verbod op het stoken in houtkachels als de digitale Stookwijzer oranje of rood kleurt. Die wijzer adviseert over het stoken op basis van de luchtkwaliteit en de windsnelheid. Hartstikke goed zo`n advies. Je zult maar luchtwegklachten hebben. Maar een verbod? Wie gaat dat handhaven? Wie maakt de kachels uit? De 39 Nijmeegse boa's? Stappen Bruls, wethouders en gemeenteraad dan zelf op de fiets om te ruiken waar er smerige rook uit de schoorsteen komt?
Natuurlijk niet. Zo`n verbod komt er voorlopig ook niet, simpelweg omdat je overal in de Europese Unie een kachel mag hebben.
Niet doen dus zo`n verbod. Maak alleen wetten en regels die uitvoerbaar en te handhaven zijn. Dan heb je je handen al meer dan vol, bijvoorbeeld met het weghouden van kwaadwilligen bij het nieuwe lhbtiq+-kunstwerk aan de Waalkade.
Neem een voorbeeld aan ons eigen EnieSee. Ons clubje trok fier ten strijde, greep naast het Europees voetbal, maar wist zich te handhaven in de Eredivisie; niet in het linkerrijtje en het eindigde zelfs op de twaalfde plaats onder Vitesse. Knap dat bestuur en leiding de rust in en om het stadion wist te handhaven. Niet met allerlei verboden, maar door het vertrouwen uit te speken in het gezond verstand van de supporters.
En dat werkt. De supporters staan in de rij voor hun seizoenkaart, zorgen voor een uitverkocht stadion en handhaven daarmee het vertrouwen in hun unieke Nijmegengevoel. Of en hoe Jasper Cillessen de kans krijgt om zich te handhaven is nog maar de vraag. Misschien zit hij in een dip en verdient hij wat meer vertrouwen.
Een passende wapenspreuk voor NEC zou kunnen zijn: `Ik heb Vertrouwen`!
Zou ook een mooi alternatief zijn voor de Nederlandse wapenspreuk. In het Frans zou het worden `J`ai Confiance` en in het deftige Latijn `Habeo Fiduciam`. Maar waarom zou je. Latijn is een taal die zich niet kon handhaven en daar is geen woord Frans bij.
Carolus
Meer lezen van Carolus? Lees hier zijn vorige column.
Dit bericht delen:
Advertenties
