Je bewandelt de koninklijke weg als je iets in alle openheid, op een eerlijke en efficiënte manier aanpakt. Open en eerlijk nam de combinatie GroenLinks/PvdA op haar verkiezingscongres met 52% nipt het voorstel aan om de koning weg te sturen. Efficiënt gaat zoiets in ieder geval niet.
Daar is een ingrijpende grondwetswijziging voor nodig, waarvoor een tweederde meerderheid in het parlement vereist is. Je moet er minimaal 8 jaar voor uittrekken. Zo’n wijziging zit er nu in ieder geval niet in; 54% van de bevolking is voorstander van de monarchie, 24% wil een republiek en de rest weet het niet.
Dus voorlopig mag Alex blijven en op zijn eigen manier doorgaan of doorklungelen. ’t Is maar hoe het je bekijkt. De snelste manier om van het koningshuis af te komen is als hij en zijn dochters bedanken voor de eer.
Dat zie ik zijne majesteit voorlopig niet doen, wat moet hij anders? Maar willen zijn dochters het nog wel? Zo’n jofele job lijkt het mij ook niet. Niet zo flitsend, je wordt geleefd, je doet het nooit goed genoeg en je zit er levenslang aan vast!
De meeste tegenstanders hebben kritiek op de erfelijkheid van de baan.
De leider van de SDAP, de voorloper van de PvdA, Pieter Jelles Troelstra, verwoordde het begin vorige eeuw al treffend: ‘Erfelijkheid moge een geschikt leidend beginsel zijn voor paard- en rundveestamboeken, voor het bekleden van publieke ambten kan het nu eenmaal geen leidraad zijn.’
Dus totaal niet democratisch, niet meer van deze tijd en geen garantie dat je de beste man of vrouw voor het ambt van staatshoofd krijgt.
Maar wie dan wel? Een politicus of oud-politicus? We weten hoe de Nederlanders over politiek en politici denken. Een open sollicitatieprocedure voor alle Nederlanders behalve politici, biedt goede kansen. Het zou al helemaal mooi zijn als die president dan net zoals in het oude Griekenland helemaal geen salaris krijgt maar voor de ‘eer’ gaat. Maar goed, een ministersalaris van 186.414 euro kan er nog wel van af.
Zo vlogen Willem Alexander en Maxima op staatsbezoek naar Zuid-Afrika en ondergingen aan den lijve wat apartheidspolitiek betekent. Bij de uitgang van het slavernijmuseum in Kaapstad werd hun koninklijke weg naar de auto versperd door nakomelingen van de oorspronkelijke bewoners. Die eisten excuses en compensatie. Tja, Alex heeft vorig jaar zoveel excuses moeten aanbieden dat het volk van de Khoisan in Zuid-Afrika er bij inschoot. Geen wonder dat hun in dierenvellen gehulde koning, die rond moet komen van een beetje wietteelt, luidkeels om aandacht vroeg.
Ik denk dat Alex genoeg afdankertjes in zijn garderobe heeft hangen om zijn Zuid-Afrikaanse collega een koninklijk aanzien te geven. Helaas heeft deze koning niets te zeggen. Dit mooie land wordt sinds de afschaffing van de apartheidspolitiek geleid door het ANC. Na de alom geprezen Nelson Mandela kwamen er vanaf 2019 presidenten aan de macht die het goed voorhadden met het land maar vooral met zichzelf. Vooral Jacob Zuma kon er wat van en verkocht de hele economie aan de meestbiedenden.
Een regelrecht gevolg is dat het hele elektriciteitsnet van Zuid-Afrika hartstikke gammel is. Elke dag is er ’load-shedding’ en wordt de stroom voor een aantal uren uitgeschakeld. Met ingeblikt eten en koken op houtskool, een ‘braai’, of ouderwets vasten overleef je het wel. Een eigen aggregaat is luxe, een zaklamp absolute noodzaak.
Ik hoop dat ons koningspaar deze ‘romantiek’ van Zuid-Afrika tijdens hun privé-uurtjes ook heeft mogen ervaren. Stel je voor dat Maxima
`s nachts wakker wordt van haar snurkende Alex, honger krijgt, met een zaklamp op zoek gaat naar de koelkast en dan plompverloren terechtkomt op een braai van het huishoudelijk personeel waar het typische vleesgerecht Biltong op het menu staat. Ze danst rond het vuurtje, heeft plezier, geniet met volle teugen en heeft de avond van haar leven. Daarna zoekt ze in het donker Alex weer op die ronkend droomt van een olifantenjacht met zijn opa, loopings als piloot in het regeringsvliegtuig en meters schuimend bier achter de coulissen.
Terug in Nederland wordt ons koningspaar geconfronteerd met een mogelijke binnenlandse variant van ‘load-shedding’. Omdat volgens minister Jetten ons elektriciteitsnet praktisch overal hartstikke vol zit en de vraag naar elektriciteit alsmaar toeneemt, is hij van plan bij bedrijven vier uur per dag de knop om te draaien. Nieuwe bedrijfsaansluitingen kunnen praktisch niet meer. Da’s slecht voor de werkgelegenheid, slecht voor de koopkracht en slecht voor de belastingopbrengsten, terwijl de uitbreiding van het stroomnet de overheid gigantische kapitalen gaat kosten.
Geen koninklijke weg, al helemaal niet voor onze binnenstadondernemers als zij door nieuwe milieuregels in Nijmegen vanaf 1 januari 2025 alleen nog met elektrische voertuigen hun winkels mogen bevoorraden. Je zult maar wekelijks een vrachtwagen vol spullen nodig hebben! Die vrachtwagen rijdt dan tot aan de rand van het centrum en bezorgdiensten brengen de lading vervolgens met kleine elektrische wagentjes of de bakfiets naar de ondernemers. Dat lukt alleen als je een boetiekje of geitenwollensokkenwinkeltje hebt.
Ik vrees met grote vreze dat menig gezichtsbepalende ondernemer de komende jaren uit het centrum verdwijnt en naar andere oorden verkast. Ik zou met mijn handeltje voor Kranenburg kiezen, dan hoef je geen Duits te leren en je bent verzekerd van een klandizie waar onze hele binnenstad nu al hartstikke jaloers op is.
Heeft u trouwens het verkiezingsprogramma van Pieter Omtzigt al gelezen? Van hem hoeft de koning niet weg, maar hij moet wel belasting gaan betalen.
Op het affiche van de NSC kijkt Pieter ‘en profil’ als redder van het vaderland naar zijn onderdanen.
Doet mij een beetje denken aan Napoleon. Die maakte in zijn land na de Franse Revolutie een einde aan de chaos en werd als redder door het volk bewierookt. Hij kon niet kapot en kroonde zichzelf vervolgens tot keizer.
Wordt Pieter onze nieuwe Napoleon? Dat weet niemand, maar we weten wel hoe het met Napoleon is afgelopen.
Ik heb het niet zo op dit soort redders!
Carolus
Meer columns lezen van Carolus? Lees hier de voorgaande column.