[Column] LS 'Geschorste leerlingen en overspannen docenten'

Vorige week werd ik door mijn oude school gevraagd om een paar maanden in te vallen voor een zieke collega. Ik voelde mij zeer vereerd, maar heb toch niet toegezegd. Ik ben al twee jaar definitief met pensioen en geniet daar met volle teugen van. Definitief, omdat ik al twee keer ben teruggekomen en de associatie met Heintje Davids wil voorkomen.

Dit verzoek geeft wel aan dat het tekort aan docenten erg groot is. We kennen de berichten allemaal. Scholen hebben de grootste moeite om aan voldoende docenten te komen met verkorte lesweken en veel lesuitval tot gevolg. Midden in het schooljaar invallers vinden is al helemaal een crime.

Ik herinner mij een gesprek met een oud-collega. Zij liep na enkele weken gillend de school uit om nooit meer een stap in het onderwijs te  zetten. De kids deden niet wat zij wilde en ze werd stapelgek van alle drukte tijdens de lessen. Zij zag in een klas een veelkoppig monster dat er alleen maar op uit was haar met huid en haar te verslinden. In haar opleiding had ze nooit geleerd dat zoiets als `orde houden` verrekte belangrijk is.

Ik ken dat van mijn eigen opleiding. Het belangrijkste was dat we als docent `flexibel, creatief en ludiek` moesten zijn. Dus we leerden alternatieve didactiek, ontwierpen plakkend en knippend nieuwe lesmethodes en vergaderden ons in allerlei werkgroepen te pletter.

Ik begon mijn carrière in een gammel lesgebouw in de Aldenhof met gaten in de buitenmuren, waardoor leerlingen de eenden uit de aangrenzende vijver met stukken brood naar binnen lokten. Nee, mijn wetenschappelijk verantwoorde `hoorcolleges` maakten geen enkele indruk op de pubers: `Meneer we zijn maar MAVO`!

Ik kreeg gelukkig al snel in de gaten dat `orde houden` het enige criterium van de directie was om een vaste aanstelling te krijgen. Als je de leerlingen maar koest hield. Met vallen en opstaan bouwde ik een trukendoos op om die `orde` te krijgen en te houden en de kids toch het nodige te leren. Nee, geen kadaverdiscipline, maar een vorm waarbij de leerlingen en ik zelf ons prettig voelden en er toch veel geleerd werd.
Dat  geldt nog steeds. Je kunt in je vakgebied nog zo`n kei zijn, als je deze vorm van `orde houden` niet in je vingers krijgt, word je in het onderwijs niet gelukkig en kun je een vast contract hoogstwaarschijnlijk vergeten.

Ik schrok van het toegenomen aantal schorsingen en schoolverwijderingen na Corona. Steeds meer leerlingen zijn in die tijd zo gewend geraakt aan hun `vrijheid` dat ze na terugkeer in het normale schoolleven de grootste moeite hebben met regeltjes, controle en gezag.  Kortom; de structuur van een onderwijsinstelling, die op de eerste plaats altijd gefocust is op het halen van een passend diploma. Daarbij is leren niet altijd leuk. Zo`n diploma krijg je immers niet voor niks en zonder zo`n diploma kun je het in `diplomageil` Nederland nog steeds schudden.

Als je letterlijk en figuurlijk wilt slagen, dien je ook rekening te houden met anderen: medeleerlingen, docenten en onderwijs ondersteunend personeel. Dat laatste is al lange tijd niet meer vanzelfsprekend. Als `ik` het maar leuk heb. `Leuk`gaat dan vaak ten koste van anderen, die hun stinkende best doen om jou verder te helpen. Corona heeft dit proces alleen maar versneld.

Enkele oorzaken: steeds kortere spanningsboog, afleiding door en verslaving aan sociale media, ontbrekend toekomstperspectief, ouders die in de opvoeding van hun kinderen te kort schieten, verkeerde voorbeelden door verkeerde influencers die iedereen binnen een handomdraai gouden bergen beloven. Waarom zou je je dan nog uitsloven om je hoofd met kennis te belasten? Alles is toch met drie klikken op internet te vinden en te krijgen!

Geen wonder dat een groeiend aantal leerlingen hevig botst met het schoolse leven, met schorsingen tot gevolg.
Als je geschorst wordt heb je het erg bont gemaakt. Dan ben je wegens  wangedrag al vaker uit de les gestuurd of heb je medeleerlingen gepest of bedreigd. Zelfs leraren voelen zich bij jou niet meer veilig. Daar zijn al heel wat gesprekken aan vooraf gegaan: met je leraren, mentor en je teamleider. Je ouders weten ervan en zijn al vaker uitgenodigd voor een gesprek.

Nou is de ene schorsing de andere niet. Word je voor één dag geschorst dan is dat hevig schrikken, maar meestal genoeg. Als je dan weer in de fout gaat of je overtreding erg groot is, bijvoorbeeld door geweld te gebruiken tegen medeleerlingen of personeel, kun je voor meerdere dagen, maximaal één aangesloten schoolweek, geschorst worden. Daarvan moet de de inspectie in kennis worden gesteld. Uiteindelijk kun je van school verwijderd worden. Dat kan niet zo maar, daar gaat een hele juridische procedure aan vooraf en de school moet zelf een andere school zoeken waar je terecht kunt. Maar welke school zit dan op jou te wachten?

Aan de andere kant schrik ik nog steeds van het groeiend aantal beginnende docenten dat het na een paar jaar voor gezien houdt. Een kwart van deze jonge, enthousiaste mensen houdt er na maximaal vijf jaar afgebrand mee op. Hun idealen glippen als zand door hun vingers.
De dagelijkse schoolpraktijk is keihard en kent geen rustige start. Elke les vereist vanaf de eerste tot en met de laatste minuut honderd procent inzet; een soort marathon die bestaat uit een serie sprints. Topsport!

Naast de lessen inclusief voorbereiding en het nakijkwerk heb je sectievergaderingen, teamvergaderingen, meestal een mentoraat met de zorg voor een hele klas, oudergesprekken en projectweken. Als kers op de taart mag je ook nog een hele cijferboekhouding bijhouden.

De werkdruk is enorm en voor de klas sta je er helemaal alleen voor. Natuurlijk krijgen startende docenten begeleiding, van hele cursussen tot een meewarig uitgesproken `hoe gaat het nou` met wat goedbedoelde tips.
Als beginnend docent wil je alles zo goed mogelijk doen. Anders kun je naar die vaste aanstelling fluiten. Gelukkig zijn de afgelopen jaren de salarissen verhoogd. Je begint met 3.301 euro bruto per maand en afhankelijk van leeftijd, opleiding, ervaring en takenpakket kan dat oplopen tot 7.890 euro per maand. Het gemiddelde modale inkomen in Nederland is zo`n 3.500 euro. Over de centen hoef je dus niet meer te klagen.

Via het Nationaal Programma Onderwijs schudde de overheid 8.5 miljard euro over het onderwijs uit om door Corona ontstane achterstanden bij de leerlingen weg te werken. Niet om structureel klassen kleiner te maken en de werkdruk te verlichten. Weer die gemiste kans. De meesters en juffen vragen er al jaren om.

Loesje zei al `Als we nu investeren in goed onderwijs, hebben we straks geen onwetende ministers meer.`

Carolus

Meer lezen van Carolus? Lees hier zijn voorgaande column.

---

Dit bericht delen: