Roodkapje loopt over straat met een mandje vol met koekjes, die ze naar haar grootmoeder gaat brengen. Ernaast loopt een engel, met prachtige blonde lokken en een kroontje op haar hoofd en haar gezicht vol glitters. Ze kijkt op haar telefoon op zoek naar haar vrienden en botst zo tegen Spiderman aan, die al dansend met een gekleurde, fantastisch geschminkte tovenaar in de meest mooie en felle kleuren probeert het plein over te steken met een drankje in zijn hand. Ze raken even aan de praat, kletsen, lachen en dansen ieder weer de andere kant op. Ik kijk om me heen en zie iedereen vrolijk lachen en dansen. De stad is weer omgetoverd en heeft een magisch, vrolijke sfeer over zich heen hangen. Eíndelijk, het is weer zover!
Ik heb het natuurlijk over carnaval. Voor de ene persoon iets wat niet écht te begrijpen valt, namelijk een wat vreemd verkleedfeestje waarbij mensen een reden zoeken om te drinken. Anderen vliegen de wereld over om deze dagen met hun familie, vrienden en dierbaren door te brengen. Ja, de echte ‘vierder’ weet wel beter: Carnaval hangt met zo ontzettend veel meer samen dan dit drankje en met de ‘verkleedkleren’.
Carnaval is een feest met een rijke geschiedenis die teruggaat tot de middeleeuwen. Het is van oorsprong een katholiek feest dat voorafgaat aan de vastenperiode. De naam 'carnaval' is afgeleid van het Latijnse 'carne vale', dat 'vaarwel vlees' betekent. Tijdens de vastenperiode was het namelijk niet toegestaan om vlees te eten. Carnaval was vroeger dus een laatste mogelijkheid om nog even uitbundig te feesten en te genieten van lekker eten en drinken voordat de soberheid van de vastenperiode aanbrak. In de loop der eeuwen is carnaval uitgegroeid tot het feest zoals we het nu kennen. Voor iedere regio is het feest nét even anders, maar tegelijkertijd heeft elke regio weer zoveel raakvlakken met elkaar. Het is een volksfeest met allerlei lokale tradities en terugkerende gewoontes, gebruiken en feestelijkheden.
Wat maakt carnaval nou zo bijzonder?
Eerder hebben we al stilgestaan bij het belang van sociale contacten en verbondenheid voor ons geluksgevoel. Carnaval is een unieke belevenis die mensen samenbrengt en verbindt. Het is een tijd waarin sociale contacten worden versterkt en een gevoel van saamhorigheid ontstaat.
Samen lachen, dansen op de muziek die ons verbindt en feesten creëert een gevoel van verbondenheid dat bijdraagt aan ons geluk. Jong en oud, rijk en arm, met de 'vasteloavend' (zoals carnaval in mijn geboortestreek in Limburg wordt genoemd), lijkt het allemaal niet uit te maken wie je bent, hoe oud je bent, waar je vandaan komt of wat je doet. Iedereen is oké, precies zoals die is. Het maakt allemaal niet uit. Het gaat om samenzijn en gelijkheid. Het liefst is alles zo gek mogelijk, want iedereen komt samen met maar één doel: er weer een fantastische tijd van maken en om samen een paar dagen echt weer even het leven te 'vieren'.
De gewoonten en de gedeelde muziek waarbij iedereen uit volle borst mag meezingen spelen hierin ook een centrale rol. We genieten van de dweilorkesten die onze straten vullen met vrolijkheid en muziek waarop we samen ritmisch kunnen dansen. We genieten van de optredens van artiesten en van de muziek die door de straten klinkt. Deze muziek versterkt het gevoel van samenzijn en gelijkheid. Het is al vaker gebleken dat samen muziek maken of luisteren hormonen vrijmaakt in onze hersenen die ons een prettig en ontspannen gevoel geven. Je hersenen maken hormonen aan die geassocieerd worden met plezier. Onderzoek laat zien dat samen bewegen op muziek dit effect versterkt. Maar tijdens de dagen van carnaval, met het dansen, de kostuums en het gezamenlijke doel om het leven te vieren, lijkt dit geluksgevoel alleen maar te worden vergroot.
Daarnaast is carnaval een tijd van vrijheid en loslaten. Mensen kunnen even ontsnappen aan de dagelijkse routine en zich overgeven aan de vrolijkheid en chaos van het feest. Het is een tijd van creativiteit en expressie, waarin mensen hun eigen kostuums maken en hun fantasie de vrije loop laten. Niets is te gek en alles mag!
Tevens lijkt het voor velen een begin te zijn van een nieuwe periode. De donkere dagen laten we achter ons en we gaan weer richting de langere dagen van de lente en de zomer.
Wist je dat er een psychologisch concept bestaat dat perfect aansluit bij de ervaring van carnaval? Het wordt 'flow' genoemd, en het beschrijft een toestand van diepe concentratie en het opgaan in een activiteit. Voor de mensen die carnaval regelmatig vieren, weet ik zeker dat dit voor zich spreekt: tijdens carnaval is het niet moeilijk om in zo'n 'flow' terecht te komen. Samen muziek maken, samen dansen, samen een wagen bouwen: het zijn allemaal activiteiten waarbij je je volledig kunt verliezen in het moment. En dat is niet alleen leuk, het is ook nog eens goed voor je geluk. Onderzoek heeft aangetoond dat mensen die regelmatig in een 'flow' komen, gelukkiger en meer tevreden zijn met hun leven. De flow tijdens carnaval gaat over het samen iets creëren en beleven!
Of je het nu viert of niet, dat mag iedereen zelf weten. Belangrijk is om te beseffen dat het voor heel veel mensen meer is dan ‘even een biertje drinken’ of rare kleren aandoen en even gek doen. Het is cultuur, traditie, verbondenheid en gezelligheid. Het is iets dat samengaat en samenspeelt met behoeften die diep in onze menselijke aard verscholen zit. Iedereen lijkt zich te verbinden met een groter geheel: je omgeving of je stad, het moment waarin we ons bevinden met de mensen om ons heen. Het is een manier om samen het leven te vieren, en om even los te laten van wat er was of gaat komen, zonder te veel moeilijke woorden te gebruiken. Het is een reminder dat geluk vaak dichtbij is, in de meest eenvoudige momenten. En dat noemen we: Stromend geluk!
Dus voor alle mensen die carnaval gaan vieren: laten we bewust stilstaan bij dit bijzondere moment waarbij we samen besluiten het leven te vieren. Laten we met z'n allen genieten van dit prachtige feest waarbij iedereen gelijk is, laten we genieten van de verbinding, de spontaniteit en de geluksmomenten die het brengt!
Evelien
Voor meer informatie: zie www.chronischgelukkig.com
Lees hier de vorige column van Evelien.