[Column] Evelien Gubbels: 'Zoektocht naar Chronisch Geluk' (10) Waarom zelfzorg niet thuis hoort op je to-do lijst
Zelfzorg. Een woord dat de laatste jaren overal opduikt. We associëren het met spa-dagen, gezonde smoothies en digitale detoxes. Maar is dat waar zelfzorg echt om draait? Vaak zien we zelfzorg als een lijstje van taken die we moeten afvinken om het dagelijkse leven vol te houden—om morgen weer productief op ons werk te verschijnen.
We rennen van afspraak naar afspraak, onze to-do-lijsten houden we netjes bij, maar worden langer in plaats van korter en de dagen vliegen voorbij zonder dat we echt even stil hebben gestaan. Het moderne leven is een aaneenschakeling van prikkels: we zijn altijd bereikbaar, altijd ‘aan’. De continue stroom van informatie, sociale verwachtingen en prestatiedruk duwt ons in een ritme waarin we vergeten te pauzeren.
Het moderne leven is vaak een wirwar van verplichtingen. Dit komt door een combinatie van maatschappelijke, technologische en persoonlijke factoren. Door bijvoorbeeld onze smartphones zijn we constant bereikbaar voor telefoontjes of berichtjes, waardoor onze hersenen gewend raken aan een constante stroom van prikkels (en dus ook meer ‘aan’ blijven staan). We worden overspoeld met informatie, denk aan reclames, maar ook filmpjes op het internet en app-meldingen. Bovendien heerst er in onze westerse maatschappij een prestatiedruk: Je moet altijd streven naar het beste resultaat, en op tijd komen, je deadlines halen en we worden beoordeeld op onze resultaten. Ook de consumptiemaatschappij speelt een rol, vaak onbewust. De verleiding van een grote auto, een exotische vakantie of een nieuwe telefoon of laptop is groot. Helemaal niet gek dus dat je brein automatisch overschakelt naar een modus van lijstjes, verplichtingen en het uitvoeren en afstrepen van wat er nog moet gebeuren.
Voordat het een betoog wordt over wat er hiermee allemaal ‘mis’ is, wil ik juist de focus gaan leggen op wat echt belangrijk is: namelijk die zelfzorg. Want echte zelfzorg gaat veel verder dan een sporadische spa-dag en even niets doen. Het draait niet alleen om rust nemen, maar om bewuste keuzes die ons welzijn ondersteunen. Het betekent aandacht hebben voor je lichaam, emoties en grenzen. Het gaat over het durven stellen van grenzen, luisteren naar je eigen behoeften en – iets wat ik vaak van mijn patiënten hoor en wat voor veel mensen misschien wel het moeilijkste is – jezelf toestaan om te rusten zonder schuldgevoel.
Zelfzorg wordt vaak gezien als iets dat er ‘ook nog bij moet’, in plaats van iets dat juist prettig en waardevol kan zijn, vooral wanneer je de voordelen ervan écht gaat ervaren.
Er zijn verschillende vormen van zelfzorg. Denk eens aan lichamelijke zelfzorg: een ontspannen wandeling tijdens de lunchpauze of na je werk, in plaats van snel eten tussen collega’s of zelfs achter je bureau. Denk eens aan een korte stretch oefening en 5 minuten stilte voordat je gehaast de deur uitstapt. Het draait om luisteren naar wat je lichaam nodig heeft, in plaats van het constant te pushen.
Naast lichamelijke zelfzorg bestaat er ook emotionele zelfzorg. Sta jij wel een stil bij hoe je dag was? Hoe je je voelde en hoe je tegen jezelf hebt gesproken? Neem jij af en toe een mindfulness moment tussendoor? Gewoon om even op te laden? Soms betekent zelfzorg simpelweg erkennen dat je een moeilijke dag hebt gehad en daar compassievol mee omgaan.
Mentale zelfzorg draait om het inlassen van regelmatige pauzes. Iets wat ik zelf vaak, en met succes toepas, zijn micropauzes: 1 minuut met je ogen dicht niets doen. En onderschat zeker de kracht niet van een paar uur je telefoon uit zetten en ‘gewoon’ even niets doen (dus ook geen tv kijken of scrollen). Wat gebeurt er dan met je en hoe voel je je dan? Zelfzorg hoeft niet groots of ingewikkeld te zijn. Juist de kleine momenten maken het verschil.
Sociale zelfzorg is leren om ‘nee’ te zeggen tegen afspraken die je energie kosten, en ‘ja’ tegen tijd met mensen die je opladen. Het draait om verbinding, maar wel op een manier die jou goed doet. Tijd doorbrengen met dierbaren kan net zo helend zijn als een moment alleen.
Tot slot deel ik jullie graag mijn favoriet: zintuiglijke zelfzorg. Het bewuste genieten van een kop koffie, de geur van versgebakken brood, het warme water van een douche. Hoe vaak neem je écht de tijd om je zintuigen te gebruiken en de kleine momenten van het leven te waarderen? Hoe simpel en fijn zou het leven zijn als je daar wat vaker écht even in op zou gaan?
Terwijl je dit artikel leest, nodig ik je graag uit om even stil te staan. Wat heb jij vandaag nodig? Waar heb jij behoefte aan en waar verlang je naar? Zelfzorg begint niet met grote veranderingen, maar met het luisteren naar jezelf en jezelf de ruimte geven om daarop te reageren en er ook naar te handelen.
Evelien
Wil je meer inspiratie? Op mijn website (www.chronischgelukkig.com) deel ik onder het kopje ‘blog’, bij dit artikel een gratis e-book met extra tips en praktische ideeën om zelfzorg op een haalbare en fijne manier in je dagelijks leven te integreren.
Lees hier de vorige column van Evelien.
Dit bericht delen:
Advertenties
