Alvast noteren! Tijdens de Tweede Wereldoorlog 1940-1945 raken miljoenen mensen op drift, ook in het Rijk van Nijmegen. Vervolgd, op de vlucht, ondergedoken, opgepakt, afgevoerd of geëvacueerd.
Dan is in mei 1945 de oorlog in Nederland eindelijk voorbij en kan iedereen weer naar huis.
Tegenover de vreugde en opluchting van de bevrijding staan groot verdriet over de vele slachtoffers, de enorme schade en verliezen. Met spanning wordt gewacht op familieleden en vrienden die nog niet terug zijn uit onderduik of evacuatie. Of erger, op degenen die door de Duitse bezetter zijn weggevoerd naar concentratiekampen, gevangenissen en de Arbeitseinsatz. Wie zal er terugkomen en wat zijn hún ervaringen bij thuiskomst?
Het Stedelijk 4 en 5 mei Comité Nijmegen organiseert in het kader van 80 Jaar Vrijheid in een intensieve Nederlands-Duitse samenwerking een drieluik rondom het thema ‘De Terugkeer’.
1. Expositie in het Huis van Nijmeegse geschiedenis 25 april-29 juni 2025, georganiseerd in samenwerking met Numaga.
De verhalen van degenen die terugkeren naar het Rijk van Nijmegen staan centraal in deze expositie die met veel beeldmateriaal is omlijst. Het is een levendige schets van die chaotische tijd; de smaak van de bevrijding is niet alleen zoet maar ook bitter.
Zo zien we hoe burgers destijds door oorlogsgeweld op drift raakten en in de knel kwamen, en ten slotte thuiskwamen. Thuis, maar hoe was dat er aan toe?
De toegang tot de expositie is gratis. Een lesbrief voor voortgezet onderwijs en mbo is digitaal beschikbaar.
2. Twee mini-symposia op 10 mei en 21 juni 2025, georganiseerd in samenwerking met Numaga en de Klevischer Verein.
Twee mini-symposia rondom de terugkeer van de miljoenen mensen die na het einde van de Tweede Wereldoorlog in Europa op drift waren. Nederlandse en Duitse sprekers zullen op dit thema ingaan en met elkaar in gesprek gaan. Centraal staat de terugkeer van joden, dwangarbeiders en evacuees in het Rijk van Nijmegen en de regio Kleve/Kranenburg.
Interviews met Qader Shafiq en Thomas Ruffman.
De toegang tot de beide symposia is gratis.
3. Klassiek concert ‘De Terugkeer’ op 22 juni 2025.
Op zondag 22 juni 2025 voeren in De Vereeniging te Nijmegen het Symfonieorkest Nijmegen en het koor van de Städtischer Musikverein zu Düsseldorf de tweede symfonie van Gustav Mahler ‘Auferstehungsymphonie’ uit. Met medewerking van Nikki Treurniet (sopraan) en Barbara Kozelj (alt). Dirigent: Peter Bogaert.
De toegang is gratis. Aanvang 15.00 uur. Plaatsreservering (kosten € 1,50 per persoon) vooraf noodzakelijk via www.stadsschouwburgendevereeniging.nl.
De uitvoering van dit concert is het feestelijk eindresultaat van een intensieve muzikale samenwerking tussen het Symfonieorkest Nijmegen en de Städtischer Musiverein zu Düsseldorf. In dit kader vindt op 14 juni 2025 in Düsseldorf een muzikaal event plaats, bestaande uit een openbare repetitie, verschillende lezingen over Mahler en een meezing-onderdeel. Daarna bezoeken de deelnemers een plechtigheid op het Nederlandse Ereveld in Düsseldorf-Oberbilk. Hier rusten 1.233 Nederlanders, onder wie vele Nijmegenaren die tijdens de Arbeitseinsatz zijn omgekomen.
Dit drieluik wordt mogelijk gemaakt met financiële ondersteuning van de gemeente Nijmegen, de provincie Gelderland in het kader van het regioprogramma 80 Jaar Vrijheid, de Euregio en Stichting Casterenshoeve.