[Column] LS 'Rommelend het ravijn in'
De burgemeesters en wethouders in het land luiden de noodklok. Door een enorme bezuinigsoperatie van het kabinet worden de gemeenten in 2026 hard getroffen. Een ravijnjaar. Op 18 maart vinden de volgende gemeenteraadsverkiezingen plaats. Die kunnen best wel eens heel spannend worden. De hamvraag is: blijft Nijmegen het groene Havana aan de Waal of gaat er een andere wind waaien?
In 2027 krijgt het gemeentefonds - het geld voor de gemeenten uit Den Haag - een nieuwe bekostigingsstructuur. Maar hoe er die er precies uit komt te zien heeft het kabinet nog niet voor ogen. Een ding is wel duidelijk. De regering staat voor grote uitdagingen waarvoor miljarden nodig zijn: mega investeringen voor defensie, oplossen van het stikstofprobleem, asielproblematiek, energiecrisis, woningnood, hoge inflatie, nog afgezien van `oud zeer` zoals het toeslagenschandaal en Groningen.
In plaats van een eensgezinde en doortastende aanpak rommelt dit kabinet ruziënd verder en schuift het de grote problemen als een bulldozer voor zich uit. Van voorjaarsnota naar Prinsjesdag en daarna?
Het ravijn in, naar de exit en nieuwe verkiezingen? `Gelukkig`, roept de één, `helaas`, roept de ander. De ervaring leert wel dat alles dan weer lange tijd op zijn gat ligt.
Op dit moment wordt de ene na de andere bezuiniging aangekondigd. Op het onderwijs, cultuur, ontwikkelingssamenwerking, op alles wat met de zorg te maken heeft en ook op alle kosten die de overheid maakt om ons gave landje draaiend te houden. De protesten tegen al die bezuinigingsplannen worden steeds groter. Logisch, bij veel mensen en organisaties gaan ze veel pijn doen in de nu al steeds leger wordende portemonnee.
Komend jaar kort het kabinet het gemeentefonds met 2,4 miljard euro met als gevolgen minder woningbouw, ontoegankelijke zorg, afbrokkelende veiligheid, verschraling van voorzieningen en minder steun voor wie dit juist het hardst nodig heeft. Driekwart van alle gemeenten komt in de rode cijfers terecht.
Hoort Nijmegen daar ook bij? Het aanvankelijk begroot tekort bedraagt 25 miljoen. Maar het gemeentebestuur heeft er wel rekening mee gehouden en er op de begroting van dit jaar 18 miljoen voor opzij gelegd. Toch kunnen die centjes zomaar als sneeuw voor de zon verdwijnen. In het plan Koers 2026 kan de gemeenteraad - het hoogste bestuursorgaan - de uitgaven bijstellen. Op uiterlijk 12 november 2025 moet de huidige gemeenteraad de begroting voor volgend jaar vaststellen. Daarin wordt bepaald waar de centen aan uit worden gegeven en hoe hoog de gemeentelijke belastingen moeten worden om de gaten te dichten. Elke partij is dus gedwongen om dit jaar al duidelijkheid te verschaffen.
Maar in maart 2026 komen er wel gemeenteraadsverkiezingen aan. Voor de nieuwe gemeenteraad en vooral eventuele nieuwe partijen is het dan slikken of stikken. Ze zitten aan de aangenomen begroting vast.
We weten allemaal hoe het werkt. Om zo veel mogelijk stemmen te winnen beloven partijen in de verkiezingsstrijd de hemel op aarde en profileren ze zichzelf als de best mogelijke keuze. Belastingverhogingen zijn daarbij taboe.
De partijen zijn er al druk mee bezig. Kandidaten kunnen zich nu al aanmelden. De stoelendans is begonnen. Wie mag erin, wie mag blijven, wie moet weg? Er worden vrijwilligers gezocht voor hand- en spandiensten en er wordt gesleuteld aan verkiezingsprogramma`s. Een hele klus, vooral als je het alleen moet doen.
Eenpitter Paul Eigenhuijsen van GewoonNijmegen.nu zag de bui al hangen en sloot direct aansluiting bij de Stadspartij. Deze oud-VVD`er staat bekend als een geducht oppositielid en maakte het de regerende coalitie van GroenLinks, D66 en de Stadspartij niet gemakkelijk.
De Stadspartij noemde hij `een wagonnetje dat achter GroenLinks en D66 aanhobbelt`. De Stadspartij vanaf nu dus mét Eigenhuijsen wil bij de verkiezingen de grootste worden met 100% focus op wat Nijmegen echt nodig heeft. Paul: `Een nieuw lokaal tegenwicht. Om een stad te ontwikkelen die echt van en voor alle inwoners is. Ik geloof er heilig in dat Nijmegen daar erg aan toe is.`
De teleurstelling bij veel kiezers van de Stadspartij is erg groot. Die vinden dat deze partij in ruil voor het coalitiepluche te veel van de eigen standpunten weggegeven heeft aan GroenLinks en D66. Het zal de Stadspartij veel moeite kosten om de gunst van deze verloren schaapjes terug te krijgen en nieuwe zieltjes te winnen.
Gaat dat lukken? Geeft Paul Eigenhuijsen de club een nieuwe, meer rechtse smoel? Bij de Stadspartij is hij in ieder geval van harte welkom. Wie niet trouwens? Deze partij werd immers opgericht door weglopers van het CDA en D66, die vonden dat typisch Nijmeegse zaken meer aandacht zouden krijgen van een lokale partij `met hert veur de stad`.
Ik verwacht dat de Stadspartij in de loop van dit jaar steeds meer afstand neemt van de collegepartners GroenLinks en D66. Misschien gaat het zelfs hard knallen. De strijd om de kiezersgunst begint nu!
Hoe dan ook. Ook de Nijmeegse politici ontkomen niet aan bezuinigingen. Waarop dan? Misschien door wat minder ingehuurde dure externe beleidsadviseurs en consultants. Misschien door vooraf beter rekenwerk te verrichten waardoor financiële tegenvallers zoals bij het Valkhofmuseum voorkomen worden. Maar vooral door beter op de `kleintjes` te letten zoals 75.000 euro subsidie om deelbakfietsen terug te halen. Wie zit daar nou op te wachten?
Met dit soort luchtfietserij overbrug je het ravijn niet. Het wordt er alleen maar dieper van.
Carolus
Meer columns lezen van Carolus? Lees hier de voorgaande column.
Dit bericht delen:
Advertenties
