Rechtswinkel Nijmegen-Oost: Steeds meer stelletjes ongeregeld

Wie niets vastlegt, kan voor vervelende verrassingen komen te staan als de liefde eenmaal over is of een van de partners onverwachts komt te overlijden. De wetgever heeft voor ongehuwde en niet-geregistreerde samenwoners namelijk niets geregeld. Dat is onhandig. Het aangaan van een samenlevingscontract is aan te raden om discussie achteraf te voorkomen. Hierin kunnen de partners allerlei afspraken vastleggen. Zo kan worden bepaald welke bezittingen van wie zijn en welke onder het gezamenlijke eigendom vallen. Daarnaast kunnen afspraken worden gemaakt over de financiën. Denk bijvoorbeeld aan het geld voor boodschappen of voor gas, water en licht. Maar waar heb ik recht op als mijn partner komt te overlijden terwijl we geen samenlevingscontract hebben? En hoe zit het dan met het gezamenlijke koophuis en de partneralimentatie?

De koopwoning

Als twee personen samen besluiten een woning te kopen, worden zij ieder voor de helft eigenaar van de woning. Ook de eventuele hypotheeklasten worden dan gelijk verdeeld over de partners. Het is echter geen uitzonderingssituatie dat een van de partners meer eigen middelen inbrengt bij de aankoop van de woning of een groter aandeel in de vaste lasten betaalt. Als de partners vervolgens uit elkaar gaan en hierover niets hebben geregeld, dan krijgen ze allebei de (waarde van dehelft van het huis en zal die extra inbreng vrijwel nooit worden gecompenseerd. Het is dan ook aan te raden om hierover afspraken te maken in een samenlevingscontract. Zo kan worden vastgelegd dat de opbrengst van de woning bij verkoop niet evenredig wordt verdeeld, maar dat een van de partners naar verhouding extra wordt gecompenseerd.

In het samenlevingscontract kunnen ook afspraken worden gemaakt over de hypotheek. De partners kunnen bijvoorbeeld afspreken dat een van hen meer betaalt dan de ander. Het is echter van belang om te weten dat hypotheekverstrekker niet gebonden is aan de afspraken uit het samenlevingscontract. Als twee personen samen een hypotheek aangaan, zijn zij op grond van de wet ‘hoofdelijk aansprakelijk’ voor de aflossing van de hypotheekschuld. Dit betekent dat de hypotheekverstrekker de mogelijkheid heeft om een van beide partners aan te spreken tot aflossing van de gehele hypotheekschuld. Deze partner kan vervolgens wel van de andere partner vorderen dat hij zijn afgesproken gedeelte van de aflossing terugbetaalt. De afspraken die in het samenlevingscontract staan, moeten onderling nou eenmaal worden nagekomen.

Overleden partner

Problemen komen ook voor wanneer een van de partners komt te overlijden. Wanneer er geen testament is, bepaalt de wet wie als erfgenaam kan worden aangemerkt. De ongehuwde en niet-geregistreerde samenwonende partner hoort daar niet bij. Het gevolg is dat de wettelijke erfgenamen van de overleden partner tezamen voor de helft eigenaar worden van de gemeenschappelijke bezittingen. Hierbij kan worden gedacht aan de gezamenlijk gekochte inboedel, de bankrekeningen die op beide namen zijn gesteld en de gemeenschappelijke woning. Zeker als de langstlevende partner geen goede relatie heeft met de wettelijke erfgenamen, kan dit tot schrijnende situaties leiden. Om dit te voorkomen kan in het samenlevingscontract een zogeheten ‘verblijvingsbeding’ worden opgenomen. Hierdoor wordt de langstlevende partner automatisch volledig eigenaar van de gemeenschappelijke bezittingen. Daar komt nog bij dat met een samenlevingscontract evenveel belasting moet worden betaald als bij het huwelijk of het geregistreerd partnerschap. Het is helaas niet mogelijk om elkaar in een samenlevingscontract tot erfgenaam te benoemen. Dat kan alleen in een testament.

Partneralimentatie

Vaak is de wettelijke verplichting tot het betalen van partneralimentatie bij het einde van de relatie een van de belangrijkste redenen om niet in het huwelijk te treden of een geregistreerd partnerschap aan te gaan. Ongehuwde en niet-geregistreerde partner hebben namelijk geen alimentatieverplichting naar elkaar. Toch kan het in sommige gevallen redelijk zijn om afspraken te maken over het betalen van partneralimentatie. Denk bijvoorbeeld aan de situatie waarin een van de partners parttime werkt en de zorg draagt voor de kinderen, terwijl de andere partner een hoge functie bekleedt in een groot bedrijf. In zulke gevallen is het verstandig om in het samenlevingscontract afspraken te maken over de te betalen partneralimentatie. Het is dan heel belangrijk om zo nauwkeurig mogelijk in te gaan op de duur en de hoogte van de partneralimentatie. Anders bestaat het risico dat de rechter in een eventuele procedure besluit om de partneralimentatie alsnog niet toe te kennen.

Conclusie

Tegenwoordig is het steeds gebruikelijker om ongehuwd en niet-geregistreerd samen te wonen. Een samenlevingscontract blijft in veel gevallen ook achterwege. Het vervelende is dat er dan vaak discussie ontstaat over de bezittingen en schulden als de relatie eenmaal op de klippen loopt. Het is daarom aan te raden om met elkaar een samenlevingscontract aan te gaan. Relatiebreuken zijn op zichzelf al vervelend, maar op eeuwige discussies over de verdeling van (in)boedel zit al helemaal niemand te wachten.

 

Omdat elke situatie anders is, spelen persoonlijke omstandigheden een belangrijke rol. De medewerkers van de Rechtswinkel kijken graag met u mee naar uw situatie en mogelijkheden. Hebt u vragen over dit onderwerp of loopt u tegen dit probleem aan? Kom dan gerust langs tijdens het spreekuur op maandag, woensdag of zaterdag, hier wordt u gratis van juridisch advies voorzien. Ook voor andere juridische problemen kunt u terecht. Hebt u zelf een onderwerp dat u graag terugziet in één van onze artikelen? Schroom dan niet om dit te laten weten.

 

---

Dit bericht delen: