[Column] LS Woensdag Gehaktdag

Nieuwszenders als CNN en Fox News stuurden dag en nacht de angsten en verlangens van de Amerikanen voor de komende vier jaar de wijde wereld in. Een zucht van verlichting ging niet alleen door de V.S. maar ook door Europa toen Joe Biden in Pennsylvania de buit binnen haalde.

Donald Trump kan als een jengelend, verwend klein kind zijn verlies niet accepteren en trekt alles uit de kast om het hele democratisch verkiezingsspel ongeldig te laten verklaren. Wij gunnen hem en zijn hele clan nog heel veel gezellige spelletjesavonden Mens Erger Je Niet. Hij krijgt tijd genoeg.

In eigen land gingen ‘s avonds voor een periode van twee weken, die hoogstwaarschijnlijk maanden zal duren, de aangescherpte coronamaatregelen in. De angst zit er goed in. Nog meer besmettingen en ziekenhuisopnames trekt de zorg niet. De curves moeten sneller omlaag. Met als gevolg een ‘woensdag gehaktdag’ voor de hele horeca, cultuursector, reisbranche, zwembaden, amateursport, verenigingen en vriendenclubjes. Voor wie eigenlijk niet?

Al snel begon het steggelen en creatief rekenen voor het half onsje meer; we mogen niet met het hele gezin naar opa en oma, maar zij kunnen wel naar ons. Het zal wel vol worden in de huiskamer met twee rollators erbij, maar zo houden we in ieder geval afstand. Marietje van veertien is klein van stuk en kan ook wel voor elfjarige doorgaan, dus die mag mee op bezoek.

Toch houden we ons in het algemeen, op een groep hardleerse ‘covidioten’ na, keurig aan de regels. Maar nog strengere maatregelen trekken de meesten niet. De hoop is gericht op de komende feestdagen. We zouden dan misschien toch weer enigszins ouderwets sinterklaas en kerst kunnen vieren. Die worst houdt Mutti Merkel haar landgenoten voor; ‘wir schaffen das’. Mark Rutte doet dat heel verstandig niet en houdt de nodige slagen om de arm.

Hubert Bruls geeft er in zijn interview voor de lokale t.v. de volgende, opbeurend bedoelde draai aan: ‘de verwachting is nog leuker dan het feest zelf!’ Hoezo?  De verwachting is alleen leuk als je je kunt verheugen op een écht feestje. ‘Vol verwachting klopt ons hart, wie de koek krijgt wie de gard.’ Op 5 december, pakjesavond, wil je echt wel weten of de goedheiligman je dit jaar gunstig gezind is.

Bruls weet niet hoe het gaat lopen. Wie wel? Niemand kan in de toekomst kijken. We willen allemaal zo snel mogelijk terug naar ‘normaal’, maar niemand weet wanneer dat is. Een beetje pandemie duurt toch al gauw een jaar of twee. Geduldig uitzitten dus. Maar in onze hectische samenleving is geduld erg schaars geworden.

De burgemeester sluit het interview af met een optimistische blik op de toekomst: ‘Nijmegen heeft in 20 eeuwen zoveel crisis meegemaakt. Dit gaat ons ook wel lukken!’ Natuurlijk doelt hij op vergelijkbare situaties; tijden van crisis waarbij je geduldig moet afwachten hoe en wanneer het afloopt.

De pestepidemie van 1635/1636 kostte in Nijmegen 6000 mensenlevens, de helft van bevolking. Da’s lang geleden, wat dichterbij in de tijd dan maar. De crisis van de jaren dertig in de vorige eeuw bracht veel Nijmegenaren praktisch aan de bedelstaf. Om ‘steun’ te krijgen moest je in de werkverschaffing. Het Goffertstadion, de ‘bloedkuul’ is met hand en schop uitgegraven. Toen het net ietsjes beter ging, brak in 1940 de oorlog uit met zo’n 2200 doden en duizenden gewonden, een kwart van alle huizen verwoest en 13.000 woningen ernstig beschadigd.
De overlevenden haalden opgelucht adem. Het kon alleen maar beter worden. Dus tijd voor een feestje, tijd voor een biertje. Maar waar moest je heen? Veel kroegen, restaurants en feestzalen waren platgegooid en geld om uit te geven was er evenmin.

De regering voerde direct na de oorlog de ‘geleide loonpolitiek’ in. De lonen en de productiekosten werden kunstmatig laag gehouden om de industrie op te bouwen. We kregen er werkgelegenheid en sociale wetgeving voor terug. Het bleef vergulde armoe: twintig sobere jaren van gestopte sokken, elke woensdag gehaktdag, menig sneetje tevredenheid en buigen voor de bazen. Geen uitstapjes maar Mens Erger Je Niet en sparen voor een paar biertjes met de kermis en carnaval.
In Nijmegen bleef de woningnood jarenlang groot. Jonge gezinnen trokken noodgedwongen bij hun ouders in. Door bureaucratisch getreuzel duurde het tot 1952 voordat de woningbouw goed op gang kwam. Pas eind jaren zestig kreeg de gemeente de woningnood onder controle. Als je alles optelt wachtte het overgrote deel van de Nijmeegse bevolking dertig jaar lang met heel veel tegenslagen heel geduldig op ‘normaal’.

Pas vanaf het eind van de zestiger jaren ontstond wat wij ‘normaal’ vinden: de geneugten van een overdadige consumptiemaatschappij, waarin onze wensen in een steeds strakker web van vermaak en ‘hebben, hebben, hebben’ liefst morgen al vervuld worden. Het geduld raakt niet op, we hebben het gewoon niet meer!

Corona maakt van woensdag 11 november 2020 gehaktdag. Géén lampionnen met St. Maarten, géén start van het carnavalsseizoen. We wachten maar geduldig af.
Vandaag is het ook internationale Singles Day, de dag waarop vrijgezellen zichzelf verwennen met cadeautjes waarvoor ze van het bedrijfsleven heel veel kortingen krijgen. Ik wens de 60.000 Nijmeegse alleenstaanden veel koopplezier. Liefst niet allemaal tegelijk naar het centrum, mondkapje op en afstand houden. Moet lukken.

Carolus

Meer columns van Carolus lezen? Lees hier de voorgaande column.

 

---

Dit bericht delen: