Dringen voor het Nimweegs Dictee
Vrijdagavond 5 april puilde de raadzaal van het stadhuis uit met deelnemers aan de 23e editie van het Nimweegs Dictee. Carnavalsvereniging De Waoterjokers tekende wederom voor de organisatie. De 150 beschikbare plaatsen waren ook dit jaar weer in een mum van tijd uitverkocht. Lees hier het hele dictee.
Ruud Kleinschiphorst legde, natuurlijk in het Nimweegs, de gang van zaken uit en gaf de microfoon al snel over aan burgemeester Hubert Bruls voor het openingswoord.
`Ik kan vanavond helaas de prijsuitreiking niet doen, want ik heb last van kriebels, nee geen lentekriebels, maar ik ben behoorlijk verkouden en ga daarom wat eerder weg.
Ik sta altijd weer te kijken van de geweldige belangstelling voor het Nimweegs Dictee. Volle bak, niet alleen de raadstafel maar ook de publieke tribune is tot de nok gevuld. Dat kun je van de gemeenteraadsvergaderingen meestal niet zeggen. Daar wordt geen Nimweegs gesproken, maar verder gaat het er net zo toe als bij carnaval.
De Waoterjokers slagen er in om met dit dictee de aandacht voor het Nimweegs vast te houden en zo te zien doen ze dat goed.
Zelf ben ik kansloos, dan denk je dat je bepaalde woorden en uitdrukkingen kent, maar dan zit ik er toch vaak helemaal naast. Wat dat betreft doet mijn vrouw het beter. Gelukkig is het geen echte wedstrijd, het gaat om het meedoen en niet om het winnen`, aldus Bruls.
Het dictee was in twee delen gesplitst en werd uiteraard in het Nimweegs dialect voorgelezen door Frans Kleinschiphorst.
Van 33 woorden moest via het multiple-gok-systeem de Nederlandse betekenis in een stemkastje worden ingetoetst.
Ging het dictee de vorige jaren over het oude Waterkwartier, nu was het Willemskwartier uit vroegere jaren aan de beurt. De huizen voor de gegoede middenstand, de dichte bebouwing met kleine sociale arbeiderswoninkjes en de verdwenen bedrijven kwamen allemaal langs; busmaatschappij de Zuid-Ooster, schoenenfabriek Swift, chocoladefabriek Van Dungen, Pfeils Warenhuis en de vele winkeltjes aan de kop van de Muntweg.
`Tegesweurdig sie je duir un berrebier, un heurselon, un kapselon en un schuttelatennesaok en oek nog de Aldi.`
De tweede ronde van de eerste helft was voor Ruud Kleinschiphorst met aan de hand van dia`s quizvragen over beeldende kunst, literatuur, en openbaar vervoer in Nijmegen. Natuurlijk ontbraken ook een paar vragen over EnieSee niet.
Wil je deze vragen goed beantwoorden dan moet je bij een wandeling door de stad wat nauwkeuriger om je heen en vooral omhoog kijken. Aan menig beeld en oude gevelornamenten loop je meestal achteloos voorbij.
In de pauze ging dr. Cefas van Rossum, als dialectspecialist verbonden aam het Meertensinstituut en de Radbouduniversiteit, op zoek naar het Nimweegs dialect in de literatuur.
`Er zijn heel wat boeken over Nijmegen geschreven, maar je moet al met een vergrootglas zoeken om daarin Nimweegse woorden te ontdekken`.
Mariken van Nimwegen kwam hoogstwaarschijnlijk uit Cuijk en sprak geen Nimweegs. Haar Nijmeegse tante `die Moeie`, kwam al iets dichter in de buurt. In de vertaling van Emily Brontës `Woeste Hoogten` door Frans Kellendonk nog iets meer, maar of dat nou echt Nimweegs is? Aan de hand van dialectkaartjes maakte Van Rossum duidelijk dat heel veel woorden ook in het Betuwse dialect voorkomen.
Daarna was het de beurt aan ensemble de Natnekken met drie liedjes.
In het eerste liedje hekelden zij de gemeente Nijmegen die maar liefst 7 miljoen euro over had voor het uitkopen van de vervuilende APN, de asfaltfabiek en legden ze de link met de soap rond het uitkopen van slachterij Hilckmann, die de gemeente ook al 21 miljoen kostte. Met als conclusie dat al die centen uiteindelijk door de inwoners opgehoest moeten worden.
Het tweede liedje ging over de achteloos weggezette en -gesmeten deelscooters en deelfietsen en de vele ergernissen daarover. Het derde liedje was een `ode` voor de eregast van de avond; het `GP-menneke` Rob Jaspers.
Rob Jaspers werd voor zijn betekenis voor Nijmegen als jarenlang journalist, eindredacteur en columnist voor de stadsredactie van de Gelderlander. Daarnaast is hij nog steeds actief bij spreekbeurten over zijn stad.
Hij moest wel incasseren dat de Gelderlander weinig aandacht meer besteed aan carnavalsactiviteiten: `gin cultuur, te duur`.
Na een spannende tweede helft, konden de rekenmeesters van de jury aan de slag om de eindbalans op te maken.
De Natnekken zongen ondertussen nog het nummer `Nimweegs mot blieve` van Harry Jansen, dat voortaan de slogan en herkennings-tune van het Nimweegs Dictee wordt.
Uit handen van Dijkgraaf Kevin Koppers, die, voorzien van jacquet en dijkgraafketen, in gewichtigheid niet onderdoet voor onze burgemeester, ontvingen de winnaars hun prijzen.
1e plaats plus Graodus van Nimwege-bokaal: Marijke Giesbertz
2e prijs :Marcel Claassen
3e prijs: Els Vissers
Um te oefene:
kefke/kaft
urreme/klagen
uir/aar
platfink/portemonnee
körtjes bij dichjes/dicht bij elkaar
gloasewasser/libelle
katsjoof/slager
romeferkoper/melkboer
suufele/zuivel verkopen
de Klep/het Kolpinghuis
roetser/uitgaander
nije/nieuwe
lilluk/lelijk
kient/kind
diereke/poepen
nippelekeet/ASW-fabriek
bikkesement/eten
keskes/kastjes
frollie/vrouwspersoon
scheppertje/steelpan
leeje mins/lastig persoon
alteraosie/opschudding
paffe/roken
hachele/stevig eten
dà hèt wà gehiete/had voeten in de aarde
berrebieskes/de kloten
berreluirs/vernielers
bessem/bezem
emmes/prachtig
kaskenaoie/opschepperij
tokkels/kastanjes
topswuir/dronken
keil/borrel
Dit bericht delen:
Advertenties
